يكي از سه ضلع مثلث عمليات حج زائراني هستند كه خداوند تبارك و تعالي زيارت خانه خود را روزي آنها قرار داده است . آنها در انجام اين توفيق به سرزميني مشرف مي شوند كه يك واحد سياسي مستقل و داراي نظام هاي حقوقي ،اجتماعي ، سياسي ، فرهنگي و حتي مذهبي خاص خود مي باشد . انتظار اصولي آن است كه در دوره هاي آموزشي زائران ، به اين نكات و بحث درباره آنها هم توجه اي در خور و شايسته شود كه دراين صورت مي توان اميدوار بود زائران با شناختي كه پيدا مي كنند با مسايل و دردسرهاي كمتري مواجه شوند . مقامات سعودي در ملاقاتهاي خود با مسئولين ايراني و حتي در اظهار نظرهاي عمومي همواره زائران ايراني را نمونه هاي خوب اخلاقي و تربيتي دانسته و معرفي كرده اند . انتظار هميشگي و امسال نيز از حجاج بيت الله الحرام اين است كه پرچم دار فرهنگ اسلامي و شيعه رسول الله (ص) و اهل بيت آن حضرت سلام الله اجمعين در اين سفر الهي باشند و با رفتار و اخلاق نيكو و حسنه و تعامل مثبت و سازنده با همه ي زائران ،از اين سفر الهي توشه ها بگيرند و در همه حال رفتار و گفتاري داشته باشند كه شايسته ضيوف الرحمان است .
توفيق تشرف به حرمين شريفين يكي از عالي ترين توفيق هايي است كه خداوند به عنوان فرصتي بي بديل براي بهره گيري معنوي و اعتقادي نصيب بنده خود مي گرداند. بديهي است كه هر جامعه اي براي خود چه مورد پسند ما باشد و يا نباشد و چه با اعتقادها و باورهاي ما منطبق باشد و يا نباشد ، هنجارهايي دارد كه بايد از سوي مهمانان و زائران مراعات شود. زائران ایرانی با راهنمايي روحانيون كاروانهاي خود خوشبختانه به این مهم توجه دارند و بعثه مقام معظم رهبري و سازمان حج و زيارت پيوسته عملكرد اين ضلع را مانند دو ضلع ديگر – كارگزاران حج چه در ايران و چه در عربستان و مسئولين سعودي – رصد و در صورت لزوم راهنمايي هايي خواهند داشت.هر زائر بيت الله الحرام و ميهمان خاص خداوند و رسول اكرم (ص) در سفر به سرزمين وحي سفير و نماينده‌اي از اهل بيت (ع) است و به تعبيري از آيت الله ري شهري" بهترين خدمتي كه (زائر بيت الله الحرام )به مكتب اهل بيت (ع) و نظام جمهوري اسلامي ايران مي‌تواندانجام دهد، اين است كه با رفتار خود مبلغ خوبي براي اهل بيت (ع) باشد، به نوعي كه مسلمانان سراسر جهان در موسم حج ببينند، زائران ايراني در راه اطاعت حضرت حق تلاش مي‌كنند و اين‌طور نباشد كه آنها در نماز جماعت باشند و زائران ايراني در بازارها سرگردان شوند. "
طبق يك نظرسنجي كه سال 1388 از حجاج ايراني انجام شد، 30 درصد وقت مفيد زائران ايراني در سفر حج متاسفانه براي بازارگردي و خريد سوغات تلف مي‌شود.يك نظر سنجي ديگر در عمره سال 1388 درباره محتواي سوغات زايران ايراني و غير ايراني نشان داد كه مهمترين سوغات تهيه شده توسط زايران غيرايراني از بازار عربستان به ترتيب آب زمزم،خرما، جانماز ، تسبيح و برديماني بوده است اما مهمترين سوغات تهيه شده توسط زايران ايراني به ترتيب پارچه، پوشاك، اسباب بازي ، ساعت مچي و دوربين بوده است، يعني كالاهايي كه ارزش معنوي خاصي ندارند و اغلب در بازارهاي ايران ارزانتر هم هستند.
وحدت اسلامي و حفظ و ارتقاي و نهادينه ساختن آن امروز يكي از ماموريتهاي هر مسلمان در جهان پرتنشي است كه در آن بسر مي بريم . دشمنان اسلام و مسلمين اگر تاكنون توانسته اند موقعيت و جاي پايي براي خود در سرزمين هاي اسلامي پيدا كنند ، جز براثر تفرقه و جدايي اي كه ميان مسلمين انداخته اند و زمينه هايي كه خود آنها ساخته اند ، نبوده است . انسجام اسلامي و وحدت كلمه با عنايت به روح حج بايد كه ماموريت هر زائري دانسته شود كه توفيق مي يابد در كنگره بزرگ حج شركت نمايد.
بديهي است كه خناثان و تفرقه افكنان و فتنه انگيزان از وحدت و انسجام اسلامي ضرر خواهند ديد و لذا است كه به دست و پا افتاده و حتي ممكن است به تحركاتي بپردازند كه اين روزها نمونه هايي از آن را شاهد بوديم و ديديم كه چگونه فتنه انگيزان با استفاده از امكانات گسترده رسانه اي استكبار و صهيونيسم از پيش از حضور زائران ايراني در عربستان مطرح و تبليغات كردند كه ايراني‌ها امسال قرار است در موسم حج تمتع چه ها بكنند ، حال آنكه ايران امسال هيچ برنامه اضافه اي نسبت به سالهاي قبل نخواهد داشت . اين گونه تبليغات مستكبرين هدفي جز تفرقه افكني ميان مسلمين ندارد ، از اين رو لازم است كه زائران بيش از پيش به مسايل اطراف خود و حركاتي كه صورت مي گيرد با ديده دقت بنگرند . از نظر جمهوري اسلامي ايران هر عملي كه ضد وحدت و هماهنگي با مسلمانان ساير كشورها باشد،شديدا نكوهيده است .
با راهنمايي ها و توضيحات روحانيون بسیاری از مسائلی که سالها قبل در ايام حج و عمره در قبرستان بقیع، بین الحرمین و حرمین شریفین از جانب زائران رخ می داد و باعث حساسیت هايي می شد ، خوشبختانه رفع و يا بسيار كاهش پيدا كرده است با اين همه انتظار است كه زائران به توصيه ها و تذكرها توجه كرده و به آنها عمل نمايند.
نكته مهم و حائز توجه ديگر اين نكته مي باشد كه فرصت خدمت گذاري به زائران حرمين شريفين ، خود از بزرگترين توفيقات و از عبادات است . ميهمانداري آنهم خدمت به ضيوف الرحمان و زائران حرم شريف رسول الله (ص) آدب و الزامات خاصي دارد كه در تعاليم و آموزه هاي دين حنيف اسلام ارايه شده و مورد تاكيد قرار گرفته است و مذاهب اسلامي درخصوص آن اتفاق نظر دارند . از جمله آن تاكيدات و الزامات ، احترام به شان و شخصيت ميهمان و باورها و اعتقادات او است كه انتظار مي رود مسئولين عربستان سعودي بويژه در ارتباط با زائران ايراني به آن كاملا عمل نمايند.
