​*رئوف پیشدار
استاد دانشگاه و روزنامه نگار
روز شنبه۱۳ بهمن‌ماه ۱۴۰۳درحالی که بنرهایی با عبارت «هوا دلپذیر شد» در تهران نصب شد،سازمان هواشناسی اعلام کرد که هوای تهران در وضعیت«ناسالم برای گروه‌های حساس»قرار دارد و وضعیت هوا برای افراد بیمار، سالمندان و کودکان خطرناک است و روز یکشنبه هم مدرسه ها تعطیل و طرح زوج و فرد تردد خودروها از دَر خانه اجرا می شود.
از ابتدای سال تا روز شنبه، تهران تنها پنج روز هوای پاک داشته است و در دیگر روزها، یا هوا برای همه و یا برای افرادبیمار ناسالم بوده است.
در تهران نرخ شیوع بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بالاست طبق آخرین بررسی‌های از روند شیوع سرطان در کشور در سال ۱۳۹۹، تعداد ۱۳۱ هزار و ۱۹۱ مورد ابتلا به سرطان در سال بروز پیدا کرده که منجر به مرگ بالغ بر ۷۹ هزار نفر در کشور شده است و برخی سرطان‌ها در صدر جدول آمار مرگ و میر قرار دارند.
آمار فوتی ها در بهشت زهرا (س) بیشترین عامل مرگ در این شهر را بیماری‌های قلبی و عروقی و در وهله دوم سرطان نشان می دهد.
مساله آلودگی هوا که حالا تقریبا همه ی شهرهای ایران درگیر آن هستند، از سال ١٣٣٩ مورد توجه بوده است ولی در عمل نه آن‌زمان و نه دوره حاضر، اقدامی عملی و موثر برای رفع و حلّ آن نشده و نتیجه این شده که به گفته وزیر بهداشت دولت حاضر، سالی تا ۵٠ هزار نفر از عوارض مستقیم آلودگی هوا جان می دهند.
هوای بد و آلوده که اکثر روزهای سال تهران و شهرهای بزرگ کشور با آن روبرو هستند، از ابعاد مختلف یک «فاجعه ملّی» است. آمارهای بانک جهانی، خسارت ناشی از آلودگی هوا در کلان شهرهای ایران را حدود ۱۰ میلیارد دلار برآورد کرده است که یک سوم از این رقم متعلق به شهر تهران است.
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری در دیدار دو هفته پیش شهردار و معاونین شهرداری تهران با او گفته بود که :« وضعیت زیستی شهر تهران، با وجود مشکلاتی نظیر آلودگی هوا، ترافیک و سختی معیشت قابل قبول نیست.» / ایرنا
بنظر پزشکیان برای رهایی از وضعیت کنونی تهران، پایتخت را باید به جایی مثلا مکران در انتهای جنوب شرقی ایران انتقال داد که فارغ از ملاحظات سیاسی و استراتژیک که این تغییر را منطقی و عقلی نمی داند، با توجه به بضاعت های دولت و شرایط خاص اقتصادی ایران ناشی از انبوه تحریم ها، یک رویا بنظر می رسد. منتقدان به ده‌ها طرح نیمه کاره ملی و محلی و از جمله در تهران به ساختمان مصلا اشاره می کنند که بعد از ۴٠ سال کار ساختمانی،هنوز نیمه کاره است.
تهران با همه معایبی که دارد بواسطه تمرکز سرمایه ملی در آن و امکاناتی که در آن وجود دارد و دیگر شهرهای ایران در این سطح ندارند، و علاوه کنید بر آن‌ها ساختار پیچیده بوروکراسی کشور، هم‌چنان جذابیت خود را برای آن‌که پایتخت کشور باشد، دارد.
رئیس جمهوری پزشکیان چندی پیش در انتقاد از هزینه های بالای زندگی در تهران پرسیده بود :«یک استاد دانشگاه چطور با ۲۵ میلیون حقوق در تهران زندگی کند ؟» که چند روز بعد جوانی خوزستانی به او که به این استان رفته بود گفت :
آن روز دلار ۷۰ تومان بود، الان ۸۰ تومان است.امروز با حقوق ۵۰ میلیون هم نمی‌شود زندگی کرد!
مشکل تهران فقط هوای بد، ترافیک همیشه در خیابان‌های شهر و ده‌ها مساله دیگر نیست. تازه ترین آمار نشان می دهد که به دلیل ناکارآمدی نظام اقتصادی و نداشتن سیاست مالی روشن،قیمت مسکن در تهران طی٢٠ سال گذشته ۵٠٠ برابر شده است.»
دکتر«مهدی حیدری» استاد دانشگاه خاتم در نخستین همایش چشم انداز صنعت ساختمان گفته است:« قیمت اسمی مسکن در تهران از ابتدای دهه ٨٠ تاکنون بیش از ۵٠٠ برابر شده است، به این معنی که به طور میانگین، رشد سالانه قیمت مسکن در تهران ٣۴ درصد بوده، در حالی که نرخ ارز ٨٠ برابر شده است. اگر ریال را در نظر نگیریم و دلاری محاسبه کنیم، قیمت مسکن در این بازه از اکثر کشورهای دنیا حتی از آمریکا رشد بیشتری داشته است.
طبق آمار بیش از ۳۷ درصد از خانواده‌های شهرنشین کشور، اجاره‌نشین هستند و هزینه اجاره‌بها بیشترین سهم را در سبد هزینه‌های آن ها دارد.این آمار در کلان‌شهرهای کشور از عدد ۳۷ درصد فراتر است و مطابق پایش انجام شده در تهران ۵۱ درصد خانواده‌ها مستاجر هستند.
از سوی دیگر بررسی آمار اجاره‌نشینی و تطبیق آن با نیاز جدید مشخص می‌کند بیشتر از ۷۰ درصد تقاضای جدید بازار مسکن که عمدتا از زوج‌های جوان تشکیل شده‌اند، توان خرید یا ساخت مسکن را نداشته و مجبور به اجاره‌نشینی شده‌اند. مالکان واحد‌های نقلی و کلید‌نخورده در مرکز تهران برای سکونت دو نفر - عروس و داماد- معمولا بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان پول پیش دریافت می‌کنند و مستاجر باید ماهی ۱۰ تا ۱۲ میلیون اجاره بدهد که برای همه ممکن نیست.
برای‌ مطالعه نوشته های نویسنده متمنی است لینک زیر را دنبال کنید:
https://chat.whatsapp.com/LgEB4ZlnFKY5ohMdKOOZiO1