*رئوف پیشدار
استاد دانشگاه و روزنامه نگار
از روزی که «شینزو آبه» نخست وزیر فقید ژاپن پیام ویژه دونالد ترامپ را به ایران آورد و ما حاضر به حتی دریافت آن نشدیم، ۵ سال گذشت. آن زمان دلار آمریکا ١١ هزار تومان ارزش داشت. ترامپ دوباره به کاخ سفید برگشته است.

نه جنگ می کنیم و نه گفت و گو ، بیشترین خسارت را به ایران وارد کرده است . پول ملی هر کشوری، ناموس آن کشور است، ارزش ریال به حدی کاهش یافته که برای خرید یک سکه طلای هشت گرمی باید یک فرغون اسکناس بُرد!

از روزی که چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در صحن مجلس نسخه فرضی برجام را آتش زدند، و مرگ بر آمریکا گفتند، ٧ سال گذشت.
از روزی که خانم مادلین آلبرایت وزیر امورخارجه بارک اوباما در استقبال از محمد خاتمی رئیس جمهوری پای صحبت او در نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل نشست،همان نشستی که خانم آلبرایت به صراحت پذیرفت و اعتراف کرد دولت آمریکا سال‌ها در امور ایران دخالت کرده و دولت مردمی مصدق را ساقط کرده است هم، سال‌ها گذشت.
از پنهان شدن حسن روحانی به بهانه دستشویی رفتن در سازمان ملل برای رو به رو نشدن با رئیس جمهوری آمریکا و آن تلفن ١۵ دقیقه ای و صحبت روحانی و اوباما تا خیلی اتفاق های دیگر که رسانه ای نشد، هم سال‌ها گذشت بی آن‌که از این فرصت ها استفاده ای که شایسته است، برده شود و تندروها حالا روشن تر شده که چه جنایت هایی در حق مردم کردند!
نه جنگ می کنیم و نه صحبت، بیشترین خسارت را به ایران وارد کرده است . پول ملی هر کشوری، ناموس آن کشور است، ارزش ریال به حدی کاهش یافته که برای خرید یک سکه طلای هشت گرمی باید یک فرغون اسکناس بُرد!
در ۶ سال از آن حرکت مجلس :
🔗 ارزش ریال بیش از ۱۲ برابر سقوط کرد ولی ارزش سهام آمريکا بیش از دو برابر بزرگتر شد!
🔗در این ۶ سال اقتصاد ایران بیش از ٧٠ درصد سقوط کرد ولی ارزش اقتصاد آمريکا بیش از ۱۰۰ درصد بزرگتر شد!
🔗در این ۶ سال تورم در ایران بیش از سه برابر شد ولی تورم در آمريکا هم‌چنان حوالی ۲-۳ درصد می باشد!
🔗در این ۶ سال تنها دستاورد نمایندگان مجلس پیگیری لوایح عفاف و حجاب و فیلترینک بود، ولی آمريکا با گسترش هوش مصنوعی بزرگترین گپ تکنولوژی را ایجاد کرد !
🔗در این ۶ سال مردم ما بیش از ۶٠٠ درصد فقیر تر شدند ولی مردم آمريکا بیش از ١٠٠ درصد پولدارتر !
🔗در این ۶ سال انتظار خرید مسکن در ایران به بیش از ۲۰۰ سال رسید ولی در آمریکا خرید ملک به چند دقیقه !
🔗در این ۶ سال خودرو و مایحتاج و کالاهای اساسی بیش از ٢٠ برابر شد ولی در آمريکا همان قیمت ۶ سال پیش !
🔗در این ۶ سال آمریکا با تحریم هایش تمام شاهرگ های اقتصادی کشور را بست ولی ما حتی نتوانستیم نفت را با قیمت جهانی بفروشیم !
باقی تغییرات را خودتان اضافه کنید!
در شرایطی که حتی یک دلار سرمایه‌گذاری خارجی‌ برای ایران با ارزش و حیاتی است، بنا بر آمار رسمی میزان سرمایه‌گذاری خارجی در سالی که گذشت به کمترین میزان در ۲۱ سال اخیر رسید!

سال ۱۳۷۶ ، قیمت هر دلار حدود ۴۸۰ تومان بود و حالا بعد از تنها ۲۷ سال دلار به بالاتر از ٨٠ هزار تومان رسیده است، یعنی ۱۷۱ برابر! که احتمالاً حتی اصحاب کهف نیز چنین چیزی را تجربه نکردند.

به صراحت و بدون تعارف باید گفت که اقتصاد ایران اگر دَر بر همین پاشنه بچرخد، به زودی به خاک می‌افتد و حاکمیت باید موفق شود تحریم ها را حذف و یا حداقل کاهش دهد و اصلاحات عمیق ساختاری اقتصادی انجام دهد.
بر اساس برآوردهای کارشناسان، زیان ناشی از تحریم ها، سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار است؛ سوال این است که حد ضرر تحریم ها کجاست؟ سالانه باید به چه عددی از ضرر برسیم که بگوییم حالا به نقطه "حد ضرر" رسیدیم و باید مجموعه ای از تدابیر را برای عادی سازی روابط با دنیا که مقدمه رفع تحریم هاست، تمهید کنیم.
سال گذشته، پژوهشی رسمی و ملّی با عنوان «موج چهارم پیمایش ملّی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» انجام شد که خلاصه خروجی اش این بود: ۹۲ درصد مردم ایران از وضع موجود ناراضی هستند و فقط ۸ درصد وضع موجود را قابل قبول می دانند.
سوال این که چند درصد از مردم یک کشور باید از وضع موجود ناراضی باشند تا این نتیجه حاصل شود که باید روش های حکمرانی را تغییر داد؟ حد ضرر نارضایتی عمومی چه عددی است؟
بسیاری از شرکت های ایرانی، نیروهای خود را به دلیل مهاجرت شان از دست می دهند و نمی توانند جایگزین کنند. رئیس کمیسیون بهداشت مجلس اعلام کرده که تنها در ۲ سال گذشته، ۱۰ هزار پزشک از ایران مهاجرت کرده اند و کار به جایی رسیده که در برخی استان های کشور حتی یک جراج قلب هم نمانده است. مهاجرت ایرانیان، تنها محدود به متخصصان آکادمیک نیست و کارشناسان فنی و کاربلدهای تجربی از تعمیرکار و باغبان گرفته تا راننده جرثقیل و آشپز از کشور می روند و ایران، رسماً دارد از سرمایه انسانی تهی می شود.
حد ضرر این پدیده کجاست؟ مثلاً باید سالی چند پزشک از ایران بروند تا سیاست‌ گذاران به این جمع بندی برسند که دیگر بس است و باید طور دیگر حکمرانی کرد تا ایرانی در ایران بماند؟
وزیر بهداشت گفته است که سالانه ۵۰ هزار ایرانی بر اثر آلودگی هوا می میرند. او خسارت ناشی از آلودگی هوا را نیز بین ۱۲ تا ۲۰ میلیارد دلار ذکر کرده است. سوخت کم کیفیت خودروها، تکنولوژی قدیمی موتورها، خودروها و کارخانه ها، مازوت سوزی در نیروگاه ها، فلرسوزی در صنعت نفت و ... همه و همه دست به دست هم داده اند تا در شهرهای ایران هولوکاستی دائمی برقرار شود.
عددی که به عنوان سقف فوتی ها و سقف خسارت های مالی ناشی از آلودگی هوا تعیین شده چیست و چند نفر در سال باید بمیرند و چند میلیارد دلار به خسارت های کنونی افزوده شود که تصمیم گیران به این نتیجه برسند که باید مشکل را ریشه ای حل کرد و نه با تعطیلی های موقت و به امید باد نشستن!

حد ضرر در آموزش و پرورش کجاست؟سرمایه های آینده این کشور باید تا چه مرحله ای بسوزند که مشخص شود روش های کنونی باید تغییر کند؟

طبق اعلام مرکز آمار ایران، سال گذشته ۹۳۰ هزار دانش آموز ایرانی ترک تحصیل کرده اند که نسبت به سال قبل تر، ۲ در صد افزایش داشته است. سطح علمی دانش آموزان ایرانی نیز در طول سال های اخیر، دچار افت شده است به طوری که در آخرین آزمون بین‌المللی تیمز، دانش آموزان ایرانی در بین ۵۸ کشور، رتبه ۵۴ را به دست آورده اند، جایی نزدیک قعر جدول!
حد ضرر در آموزش و پرورش کجاست؟سرمایه های آینده این کشور باید تا چه مرحله ای بسوزند که مشخص شود روش های کنونی باید تغییر کند؟
سال ۱۳۷۶ ، قیمت هر دلار حدود ۴۸۰ تومان بود و حالا بعد از تنها ۲۷ سال، دلار به بالاتر از ٨٠ هزار تومان رسیده است، یعنی ۱۷۱ برابر! که احتمالاً حتی اصحاب کهف نیز چنین چیزی را تجربه نکردند.
سوال اینجاست که حد ضرر افت مستمر ارزش پول ملی چه عددی است و مشخصاً هر دلار در ایران باید به چه قیمتی برسد که بگویند بس است؛ باید چاره ای اساسی اندیشید!
آنچه نوشته شد، مشتی نمونه خروار از "حدضرر" هایی که تعیین نشده اند و می توان بدان ها پدیده های متعدد و مهمی که قابل اندازه گیری و عدد دهی هستند، مانند فرونشست زمین، بی آبی، کاهش سرمایه گذاری خارجی، کاهش درآمد سرانه، کاهش سرمایه اجتماعی، تعطیلی و نیمه تعطیلی واحدهای صنعتی، آلودگی های غذایی، طلاق، خودکشی، بیابان زایی، تلفات رانندگی، جرم و جنایت، افت گردشگری، فرسودگی ناوگان حمل و نقل و ... را افزود و درباره تک تک شان پرسید که حدد ضررش کجاست؟
🔶 منابع آماری : مرکز آمار ایران - مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی - خبرگزاری جمهوری اسلامی «ایرنا» - خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا» - سایت عصر ایران و فکت نامه
برای مطالعه نوشته های نویسنده ،لطفا لینک های زیر را دنبال کنید:

https://chat.whatsapp.com/LgEB4ZlnFKY5ohMdKOOZiO1

https://x.com/lioeLabnnjAz2HE?s=09

https://t.me/raoufpishdar

eitaa.com/raoufpishdar

https://www.facebook.com/Raoufpishdar

https://www.instagram.com/Raoufpishdar

https://www.threads.net/@raoufpishdar