تهدیدهای اسرائیل علیه ایران و حقوق بین الملل
* رئوف پیشدار
استاد دانشگاه
مقامات تل آویو بر شدت تهدیدات خود علیه ایران بیش‌تر از پیش افزوده اند. این تهدیدات از منظر دفاعی و پدافندی دارای معناهایی است که متخصصان باید درباره آن اظهار نظر کنند اما از منظر حقوقی این تهدیدات نقض آشکار و صریح حقوق بین الملل است و به ایران حقوقی را می دهد که از جمله در منشور ملل متحد به آن پرداخته شده است.
سوال های مطرح این ها است : آیا این تحرکات و آرایش نظامی در تطبیق با حقوق بین الملل و منشور ملل متحد معنی " تجاوز" ، و یا تهدید به آن را دارد ؟ اگر پاسخ مثبت باشد ، ایران به عنوان هدف مشخص ، چه کار می تواند و یا باید بکند ؟ و جامعه جهانی چه تکلیف و تعهدی در برابر ایران دارد؟
طبق حقوق بین‌الملل هر عضوی از جامعه بین‌الملل که به صورت بالقوه یا بالفعل در معرض تجاوز قرار داشته باشد، حق آن را خواهد داشت تا برای احقاق حقوق خود به نهادهای جهانی از جمله شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای قضایی بین‌الملل مانند دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت ببرد و جامعه جهانی در برابر آن تعهداتی دارد که اعمال مساعی لازم برای پیشگیری از تجاوز و در صورت وقوع، دفع آن از جمله آنهاست. «حفظ صلح و امنیت بین‌المللی و بدین منظور به عمل آوردن اقدامات دسته‌جمعی موثر برای جلوگیری و برطرف کردن تهدیدات علیه صلح و متوقف ساختن هرگونه عمل تجاوز یا سایر کارهای ناقض صلح و فراهم آوردن موجبات تعدیل و حل و فصل اختلافات بین‌المللی یا وضعیت‌هایی که ممکن است منجر به نقض صلح شود با شیوه‌های مسالمت‌آمیز و طبق اصول عدالت و حقوق بین‌الملل» یک اصل اساسی در منشور ملل متحد است که مقاصد اصلی آن بر این پایه استوار است. در منشور ملل متحد برای همه حاکمیت‌ها در سطح جهان(حتی آنهایی که عضو سازمان ملل نیستند) اصل تساوی حاکمیت به عنوان یک اصل بنیادی دیده شده و ترتیباتی توصیه شده تا همه ی کشورها بتوانند از یاری‌ها و پشتیبانی ملل متحد برای برقراری صلح جهانی استفاده کنند. بند 3 از ماده2منشور ملل متحد فصل مقاصد و اصول، حکم و ایجاد تعهد می‌کند که «کلیه اعضاء اختلافات بین‌المللی خود را به وسایل مسالمت‌آمیز به طریقی که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت به خطر نیفتد، حل خواهند کرد.» و بند 4 از ماده 2 همین منشور همه ی اعضا را مکلف می‌کند تا «در روابط بین‌المللی خود از تهدید به زور یا استفاده از آن علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشوری یا از هر روش دیگری که با مقاصد ملل متحد مباینت داشته باشد»خودداری کنند. از جمله ترتیباتی که اعضای ملل متحد در منشور آن برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی دیده‌اند، بند اول از ماده 24منشور (فصل وظایف و اختیارات شورای امنیت) اشاره به این مهم دارد که «به منظور تامین اقدام سریع و موثر از طرف ملل متحد، اعضای آن مسؤولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به شورای امنیت واگذار کرده و موافقت می‌کنند که شورای امنیت در اجرای وظایفی که به موجب این مسؤولیت برعهده دارد ازطرف آنها اقدام کند.» شیوه عمل و اختیارات دیده شده برای شورای امنیت در این باره در مواد بعدی همین فصل از منشور ملل متحد آمده که برای مطالعه بیشتر می‌توان به آن رجوع کرد. با این توضیح، می‌توان مصداق‌هایی را در وضعیت امروز جهان دید که بالقوه مخل صلح و امنیت جهانی دانسته می‌شود و تهدید‌های روزانه آمریکا و رژیم صهیونیستی در توسل به قوه قهریه علیه ایران و امکانات و تاسیسات زیربنایی آن از جمله طرح‌های تحقیقات هسته‌ای آن که ایران با استناد به بندهایی از پیمانNPT از جمله بندهای 4 و 2 آن، تحقیق و فعالیت در این زمینه را حق قانونی خود می‌داند و پیمان نیز بر آن صراحت داشته است، ‌از آن جمله است.
دفع تجاوز خواه فردی یا دسته‌جمعی،لطمه‌ای به حق ذاتی هیج عضوی از اعضای ملل متحد که در منشور نیز دیده و مورد تاکید قرار گرفته است، وارد نخواهد کرد و طبیعی است نه‌ تنها ایران که هر واحد سیاسی دیگر در صورت لزوم دست به اقدامات بازدارنده لازم برای دفاع از خود خواهد زد.
دفاع از واحد سیاسی مورد تجاوز قرار گرفته و تنبیه متجاوز از طرق مختلف از جمله «عملیات اجرایی دسته‌جمعی بین‌المللی» آنگونه که اشاره شد از وظایف ذاتی شورای امنیت است که نه‌تنها منافاتی با حق ذاتی دولت‌ها برای دفاع از خود ندارد که می‌تواند تقویت‌کننده آن نیز باشد.
مقامات ایرانی حتما شکایت از آمریکا و رژیم صهیونیستی به شورای امنیت برای تهدید صلح و امنیت جهانی را تعقیب می‌کنند و جامعه جهانی نیز توجه دارد که این نوع تهدیدها چه آثار و عواقب خطرناکی در پی خواهد داشت که شدت یافتن رقابت‌های تسلیحاتی درمنطقه، تشدید کسر اعتماد کشورها به یکدیگر، متزلزل ساختن بیشتر اقتصاد جهانی و سوءاستفاده بیشتر گروه‌های تروریستی از فضای به‌وجود آمده، تنها بخشی از آن خواهد بود.