ماراتون نامزدهای مورد وثوق و تایید شورای نگهبان برای تصاحب کرسی ریاست‌جمهوری با قطعی‌شدن مشارکت 6 نامزد در مبارزات انتخاباتی یازدهمین دورده انتخابات ریاست‌جمهوری آغاز شده است.
فرض مسلم این است که نامزدها با عبور از سد نظارت استصوابی شورای نگهبان، دارای شرایط عمومی یکسانی هستند اما آنچه كه قاعدتا موجب تميز این 6 تن با يكديگر و هر يك با ديگري مي‌شود ، برنامه ها و طرح‌هاي نامزدها وهمچنين تيم هاي اجرايي و عملياتي آن‌ها با تعاريف روشن و دقيق در ابعاد و زمينه هاي گوناگون در صورت رسيدن به هدف است.
بدون وجود و حضور نهادهاي مدني قدرتمند كه آرزوها و خواسته هاي راي دهندگان را تجميع، دسته بندي و تبديل به طرح و برنامه كنند و در دوره مبارزه انتخاباتي، آن‌ها را تشريح و ابعاد آن‌را با همه آثار و پيامدها بيان كنند و ضامن اجراي آن برنامه ها در صورت كسب آراي مردم توسط نامزد حمايت شده باشند ، اين انتظار كه يكايك نامزدها با برنامه وارد مبارزه انتخاباتي شوند و به آن وفادار و پاسخگو باشند ، نه انتظاري مقبول و نه ممكن است با شرايط و ويژگي‌هايي كه ذكر گرديد ، عملياتي شود.
نهادهاي موجود كه نامزدي را پيشبري مي‌كنند، از نظر ماهيتي و كاركردي، ويژگي‌هاي تمام و كمال يك نهاد مدني را ندارند. آن‌ها حداكثر، خواسته‌ها و ديدگاه‌ها ي دسته و يا نهايتا گروهي را نمايندگي مي‌كنند كه محدوده كوچكي از سلايق را در بر مي گيرد و تعهد آن‌ها عمومي نيست . در چنين شرايطي مسئوليت هر دو طرف راي گيرنده و راي دهنده بسيار سنگين است و آن‌ها خود بايد وظايفي را كه در جوامع مردم سالار به‌طور معمول نهادهاي مدني انجام مي دهند، بر عهده بگيرند و چنين وضعيتي خالي از مخاطرات خاص خود نيست .
نزدیک به چهار دهه پس از پيروزي انقلاب اسلامي و برگزاري تقريبا يك انتخابات در طول هر سال در اين مدت ، همراه با توسعه نظام هاي ارتباطي ، افزايش سطح آگاهي هاي عمومي، جوان‌شدن جمعيت كشور و ويژگي‌ها و خصوصيات ديگر جامعه ، آحاد مردم را باوجود عدم توسعه سياسي در بعد نهادهاي مدني كه خود معلول علت‌هايي است ، امروز به آن سطح از آگاهي سياسي رسانده است كه در انتخابات مجلس شاهد بوديم كه چگونه از « حق »خود استفاده كرد و اين پيام را به سياسيون و سياست بازان داد كه از وضعيت موجود راضي نيست و خواهان اصلاحاتي عميق است و اين كار جز با برنامه اي با همه ويژگي‌هاي علمي آن از تدوين تا اجرا و تعهد به آن و وجود مكانيزم‌هايي براي متعهد نگه داشتن سياسيون به آن ، ممكن نيست.
مردم اينك با حقوق خود در فصل فصل قانون‌اساسي به‌ويژه در فصول حقوق متقابل دولت و ملت به عنوان « ميثاق ملي » آشنا هستند و مي‌دانند كه « راي » هر فرد «حق » او ست و هيچ فردي را نمي توان موكلف به عملي كه حق او را سلب و يا مخدوش مي كند ، كرد. مردم به اين باور رسيده اند كه نامزدها « وظيفه» دارند برنامه و طرح بدهند و مردم « حق » دارند كه به هر يك از نامزدها و يا نامزد خاصي كه سلايق آن‌ها را تامين مي كند ، راي بدهند و يا ندهند.
مردم باور دارند در برابر اعمالي كه حقوق اساسي و يا قانون ديگري براي او شناخته شده باشد، حق رجوع موثر به محاكم ملي صالحه را دارند. اساس و منشا قدرت حكومت ، اراده مردم است. اين اراده بايد به وسيله انتخاباتي ابراز شود كه از روي صداقت و به‌طور ادواري صورت پذيرد. انتخابات بايد عمومي و با رعايت مساوات باشد و با راي مخفي يا طريقه اي مانند آن انجام گيرد كه آزادي راي را تامين كند.
هر كس در اجراي حقوق و استفاده از آزادي‌هاي خود فقط تابع محدوديت‌هايي است كه به وسيله قانون منحصرا به منظور تامين شناسايي و مراعات حقوق و آزادي‌هاي ديگران و براي رعايت مقتضيات صحيح اخلاقي و نظم عمومي و رفاه همگاني در شرايط يك جامعه دموكراتيك وضع شده است .
