*رئوف پیشدار
استاد دانشگاه و روزنامه نگار
صحبت از تغییر مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی «ایرنا» و حتماً گمارده شدن فردی است که بتواند بهتر و بیشتر منویات دولت جدید را منعکس کند و انتشار دهد. مساله درست در همین جا و از همین جا شروع می شود. استقلال حرفه ای رسانه!
بنا به اصل بیست و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آن‌که مُخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد که تفصیل آن را قانون معین کرده است.
بنیه ملّی رسانه ها در جامعه‌ای تقویت می شود که اصل مهم استقلال رسانه هم در قول و هم در عمل توسط حاکمیت به رسمیت شناخته شود. بردن رسانه زیر انقیاد قدرت! تبدیل آن به ابزاری برای تبلیغات سیاسی و حزبی است که در دوره مخاطب فعال، خریداری ندارد.
نَقد! و از جمله نَقد قدرت و عملکرد آن در مقام نماینده افکار عمومی و رابط مردم و حاکمیت و برعکس و پیوند دهنده درونی جامعه ، وظیفه ذاتی رسانه است، حال آن‌که کار تبلیغاتی ها، توجیه گری است.
این‌که رسانه آزاد نماد دموکراسی است و این‌که در قوانین هم استقلال آن مورد تاکید قرار گرفته و این‌که رسانه افکار عمومی را نمایندگی می کند و ده‌ها دلیل و برهان دیگر، یعنی : رسانه یک «قوه مستقل » است. اصل استقلال و تفکیک قوا حکم و ایجاب می کند که رسانه مستقل بماند و اجازه دخالت دیگر قوا را در وظایف و کارکردهای خود ندهد.
ایرنا تلاش داشته که خودش را «خبرگزاری رسمی کشور» نشان دهد و یا چنین عنوانی را برای آن قائل شده اند . به دو دلیل ایرنا چنین مقامی و موقعیتی ندارد: اول این‌که در اساسنامه آن، یک شرکت دولتی خوانده شده و دوم و مهم‌تر، در ادبیات سیاسی و رسانه، عنوان رسمی به رسانه ای اعطاء می شود که آن‌چه انتشار می دهد ، در برگیرنده نقطه نظرات و مواضع رسمی نظام حاکم باشد، که ایرنا در چنین موقعیتی نیست.
ایرنا باید بر این مهم برعکس تلاش برخی مدیران گذشته آن اصرار کند که در حداقل همان شرکت دولتی بماند، هزینه هایش را از محل فروش تولیداتش و کمک گرفتن شفاف از منابع مختلف تامین کند تا رسانه ای باشد زیر نظر و اداره این بخش تا آن بخش از حاکمیت! مهم باور این مهم تر است که بپذیریم، ورود حاکمیت به عرصه رسانه، سانسور به شکل حزبی و جناحی است.
خبرگزارى جمهوری اسلامی در سال‌هاى اخير دوره هاى پر فراز و نشيبی را پشت سر گذاشته است كه پيش از هر چيز علت آن را مى توان در نگاه سياسي دولت‌مردان به يك رسانه و محدود ساختن آن در قالب هاى سياسی جستجو كرد و ديد. چنين نگرشی و از چنين منظری به رسانه كه در حوزه خود تعريف مي شود ، بدون ترديد عمده ترين عاملى بوده است كه به غروب فعاليت‌های حرفه ای در اين نهاد خبرى سرآمد و كارآمد دهه هاى ۶٠ و ٧٠ شمسى انجاميد و تحولات اساسى و بنيادی در كار رسانه ای در سطح بين الملل كه مورد غفلت قرار گرفت ، هرچه بيشتر اين وضعيت را تشديد كرد.
مديران عامل ایرنا در چهاردهه گذشته سياست مدار نبودن ولى به سياست از منظر رسانه مى نگريستند و از همين رو هم بود كه در نهايت جذب سياست و كار سياسى شدند .
در بازسازی ايرنا، اگر آقای پزشکیان مَدنظر داشته باشد که باید داشته باشد، اولين اصلى كه بايد وجود داشته باشد ، باور بازسازى است و اين ممكن نيست مگر در عمل قبول داشته باشيم كه رسانه اگر چه مى تواند سياست را به پيش ببرد ، اما يك نهاد سياسى نيست .
ايرنا هم مانند ديگر رسانه ها تحت فشار عوامل بيرونی و درونى بسيارى است كه بر روی كار آن تاثير مي گذارند و هيج كس نمى تواند منكر آن شود. شناخت اين عوامل و سهم ونقش آن‌ها در دور شدن يك رسانه از نگاه و عمل حرفه ای و از ميان برداشتن آن‌ها ،اولين گام‌ها اما ضروری ترين و حياتى ترين قدم هاست كه بدون آن هر اقدام ديگرى بى معنی خواهد بود.
ایرنا در دو بخش نرم افزار و سخت افزار خوش‌بختانه سرمایه های با ارزشی دارد. احيای ايرنا بدون نگاه به گذشته پرافتخارش ، بدون توجه به حال و بدون نگاه به آينده ممكن نيست و در اين ميان آن‌چه نه فقط ایرنا که در کل نظام باید داشته باشد، استراتژی رسانه ای در دنیایی است که رسانه بخش قابل توجهی از هژمونی کشورها را تشکیل می دهد.
در آینده بیشتر در این باره و همچنین سیاست‌های رسانه ای نظام خواهم گفت.
🌺 اگر این نوشته مورد قبول و نظر شما بود، ممنون می شوم برای دیگران نیز بفرستید.
☎️ نظرات خود را درباره این نوشته و دیگر نوشته هایم لطفاً با تلفن ٩١٩٣٠٩٢٢٣٧(۹۸+) روی واتساپ با من در میان بگذارید.
📄 برای‌ مطالعه نوشته های نویسنده متمنی است لینک های زیر را دنبال کنید:

https://chat.whatsapp.com/LgEB4ZlnFKY5ohMdKOOZiO1

Http://r-pishdar.blogfa.com

https://t.me/raoufpishdar

eitaa.com/raoufpishdar

instagram.com/raoufpishdar