​​​​​*رئوف پیشدار
استاد دانشگاه و روزنامه نگار
این‌که آقایی با پیشوند دکتر و در مقام رئیس یک دانشگاه شناخته شده و معتبر، پشت دوربین تلویزیون بنشیند و چشم در چشم مردم با عباراتی سخيف به آن‌ها توهین کند و درگذشت یک دختر میهمان در تهران در دو سال پیش را «نفله» شدن بخواند، با نگاه به سابقه امر، فقط یک معنی دارد « بی اخلاقی و بددهنی در جامعه ما دارد نهادينه می شود.»
صدا و سیمایی را که باید دانشگاه عمومی باشد که نیست! به کنار بگذارید، اما از آقای دکتری که وظیفه اصلی آن ریاست بر یک نهاد علمی، تربیتی و فرهنگی و تربیت انسان‌های فرهیخته، روشنگر و روشنفکر است، ابداً بد زبانی و بی ادبی و توهین، قابل گذشت نیست، و برکناری از ریاست دانشگاه کمترین و ساده ترین برخورد با او است و عذرخواهی اش پذیرفتنی نیست، حتی اگر تلویزیون هم کتبی و رسمی به معذرت خواهی بیاید.
بی ادبی و بددهنی شاید نپذیرید که بگویم در جامعه ما متاسفانه نهادينه شده است، اما برای اثبات گفته ام دعوت می کنم تنها لحظه‌ای کنار یک خیابان بایستید و به رانندگی ها نگاه کنید. حتی نوع بوقی که می شنوید هم معنی دارد.
در تعاملات اجتماعی نسل در نسل به ما آموخته شده است که “ادب مرد به ز دولت اوست” و این و ده‌ها مَثل و مَتل علاوه بر تذکرات دینی و اخلاقی از بزرگان، نشانه اهمیت ادب و رعایت آن در فرهنگ ایرانی است.
به دلایل گوناگون مانند ایجاد فاصله بین افراد، از بین رفتن صمیمیت هاو از طرفی نزدیک شدن فرهنگ ها که همان پدیده تداخل فرهنگی است؛ این زمان شاهد نوعی بی ادبی و یا بد اخلاقی در جامعه هستیم که البته برای همه آزار دهنده است، اما شاید به دلیل گرفتاری هایمان از آن می گذریم و حال مساله ای که در این میان مغفول می ماند آن است که چه بر سر نسل جدیدی می آید که در تلاطم این وضعیت گیر افتاده است؛ چرا که از شبکه های مجازی و راه های ارتباطی فراوانی که وجود دارد، نمی توان به اصول این موضوع پی برد و آموخت که چگونه باید ادب در جامعه رعایت شود از طرفی گویا معنای ادب در نسل جدید تغییر کرده است که بخش بزرگی از آن تردید ندارم از بی ادبی مدعیان اخلاق! نشسته در مسندهای مختلف حتی فرهنگی ناشی می شود که متاسفانه در رسانه‌های فراگیر مانند تلویزیون نیز منعکس می شود و بتدریج قبح خود را از دست می دهد. .
ادب اجتماعی زمانی بهبود می یابد که این بستر در اخلاقیات فردی افراد تغییر کند. اخلاقیات فردی توسط مجموعه عواملی در هر فرد شکل می گیرد. عوامل تاثیرگذار در درجه اول خانواده و معلمان هستند.
رعایت ادب بویژه در مدیران و کارگزاران حکومتی در همه ی مکاتب سیاسی و اجتماعی و فرهنگی تاکید شده است و صرف مذهبی نیست.
در نگاه برون دینی آن چیزی ادب اجتماعی را مشخص می کند که توافق اجتماعی آن را بپذیرد؛ یعنی عرفیات و معیارهای سنتی، میثاق های اجتماعی که امکان عوض شدن این عرفیات را هم فراهم می کند و نحوه پیدایش و کارکردهایی را برای آن تعریف می کنند و حتی مجالس قانونی هم آن‌ها را تایید می کند.
در نگاه درون دینی، به نظر می رسد دین با پذیرش اخلاقیات اجتماعی آن‌ها را تقویت کرده و این طور نبوده که اسلام و یا سایر ادیان اخلاقیات را بیاورد بلکه انسان از هر دینی به دلیل فطرت پاک انسانی یک سری از مسایل اخلاقی را درک می کند مانند احترام به بزرگ‌ترها ؛ اسلام این خصایص و اخلاقیات را تقویت کرد و در بعضی از مسایل به طور خاص وارد شد.
در کلام امیر المومنین علی (ع) هست که فرمود؛ ادب بر اصل و تبار و نسب و حسب شرافت دارد. کلام امیرالمؤمنین( ع) چنین است: «حسن‎الادب‎یستر‎قبیح النّسب» – زیبایی ادب ، زشتی نسب را می پوشاند .
و حال نگاهی کنیم به جامعه امروز خودمان :
شنیدن و بکارگیری الفاظ رکیک و دور از ادب اگر از هر کسی در حداقل قابل گذشت و بی اعتنایی باشد ، از کسی که بر مسندی نشسته است که چشم و گوش جامعه به او است و به طبقات مرجع تعلق دارد و یا خود چنین پندار است! به هیچ روی قابل گذشت نیست.
یکی از علل و عوامل رشد نابهنجاری و بد اخلاقی و بد سخنی در جامعه، عدم درک صحیح از آثار و پیامدهای آن است. بسیاری از کسانی که چنین سخن می گویند ؛ نمی‌دانند که گفتار و کردار زشت آنان چه تاثیرات وخیمی بر وضعیت نفسانی خودشان و چه تباهی فردی و اجتماعی به جا می‌گذارد.
☎️ نظرات خود را درباره این نوشته و دیگر نوشته هایم لطفاً با تلفن ٩١٩٣٠٩٢٢٣٧(۹۸+) روی واتساپ با من در میان بگذارید.
📄 برای‌ مطالعه نوشته های نویسنده متمنی است لینک های زیر را دنبال کنید:

https://chat.whatsapp.com/LgEB4ZlnFKY5ohMdKOOZiO1

Http://r-pishdar.blogfa.com

https://t.me/raoufpishdar

eitaa.com/raoufpishdar

instagram.com/raoufpishdar